Η αϋπνία είναι μία σύνθετη κατάσταση την οποία αντιμετωπίζει ένας στους τρεις ανθρώπους σε κάποια φάση της ζωής του. 

Μπορεί να γίνει αρκετά επίμονη και ενοχλητική, καθώς διαταράσσει τον κιρκαδιανό μας ρυθμό: 

Το κομβικό εκείνο «ρολόι» του οργανισμού μας που καθορίζει τις φάσεις της δραστηριότητας των κυττάρων, των οργάνων μας, τη θερμοκρασία του σώματος, τον ύπνο και την έκκριση ορμονών, σε όλη τη διάρκεια της μέρας.

Σαν αποτέλεσμα, ο κιρκαδιανός ρυθμός επιδρά και σε όλους τους υπόλοιπους ρυθμούς του σώματός μας. Για αυτό και είναι σημαντικό να φροντίζουμε για την ισορροπία του, όταν καταλαβαίνουμε ότι έχει απορρυθμιστεί.

Τι είναι η αϋπνία, πού οφείλεται και πώς εκδηλώνεται

Η αϋπνία ορίζεται ως δυσκολία στο να μας πάρει ο ύπνος ή να παραμείνουμε σε κατάσταση ύπνου, ακόμα και αν είμαστε ήρεμοι, χωρίς να έχει εκδηλωθεί κάποια υποβόσκουσα πάθηση.

Οι άνθρωποι με αϋπνία αντιμετωπίζουν δυσκολία συγκέντρωσης, έχουν συχνές εναλλαγές διάθεσης, χαμηλή ενέργεια, και μειωμένες επιδόσεις στην εργασία τους.

Συχνά, δε μένουν ικανοποιημένοι από την ποιότητα του ύπνου τους και μπορεί να νιώθουν εξουθενωμένοι καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας, καθώς μπορεί να έχουν ξυπνήσει αρκετά νωρίς, χωρίς να έχουν απολαύσει την ξεκούρασή τους σχεδόν καθόλου.

Τα 2 είδη της αϋπνίας

Η αϋπνία χαρακτηρίζεται με βάση της διάρκειά της και οι κυριότερες διαγνώσεις της είναι αντίστοιχα η οξεία και η χρόνια αϋπνία: 

Οξεία αϋπνία: Σε αυτή της μορφή, το σύμπτωμα είναι μικρής διάρκειας και οφείλονται σε συγκεκριμένες καταστάσεις που εκδηλώνονται στιγμιαία στη ζωή του ατόμου, όπως:

• Πίεση και εργασιακό άγχος
• Θλίψη και πένθος
• Προβλήματα στο γάμο και τις διαπροσωπικές σχέσεις
• Άλλες στρεσογόνες συνήθειες που πιθανόν διατηρεί στην καθημερινότητά του.

Χιλιάδες άνθρωποι βιώνουν αυτήν την εμπειρία, η οποία όμως έχει την τάση να εξαλείφεται μόνη της σταδιακά, χωρίς να χρειάζεται κάποια συγκεκριμένη θεραπεία.

Χρόνια αϋπνία: Στη χρόνια μορφή της, τα συμπτώματα είναι πολύ πιο έντονα και τείνουν να διαρκούν από τρεις νύχτες μέχρι τρεις μήνες. Η κατάσταση αυτή μπορεί να προκληθεί από: 

• Απότομες αλλαγές στο περιβάλλον
• Εργασία με βάρδιες
• Jet lag
• Μη υγιή μοτίβα ύπνου
• Φαρμακευτική αγωγή
• Χρήση ουσιών (ναρκωτικά, αλκοόλ)
• Διάφορες κλινικές διαταραχές (κατάθλιψη, άγχος)

Αντιμετώπιση και θεραπεία αϋπνίας

Υπάρχουν διάφορες  θεραπείες που μπορούμε να επιλέξουμε, όταν εντοπίσουμε ότι έχουμε ορισμένα ή και όλα από τα παραπάνω συμπτώματα: φαρμακευτική αγωγή, συμπεριφοριστική ή/και άλλου τύπου ψυχοθεραπεία, φυσικούς τρόπους αντιμετώπισης ή και ένα συνδυασμό μεθόδων.

Ας δούμε λοιπόν τρεις φυσικούς τρόπους να αντιμετωπίσουμε την αϋπνία, ξαναφέρνοντας την ξεκούραση και την ευδιαθεσία ξανά στη ζωή μας.

1. Με Βαλεριάνα

Η βαλεριάνα είναι ένα βότανο ιθαγενές της Ασίας και της Ευρώπης, ασφαλές, μη εθιστικό χαλαρωτικό πολύ διαδεδομένο για την αποτελεσματικότητά της σε περιπτώσεις όπως το σύνδρομο της εμμηνόπαυσης, την κατάθλιψη, το άγχος και την αϋπνία.

Αυτή η φυσική εναλλακτική είναι από τις πιο ασφαλείς συμπληρωματικές αγωγές για την καλυτέρευση του ύπνου και τον κατευνασμό της υπερδιέγερσης, παντού στην Ευρώπη. 

Η βαλεριάνα, τις περισσότερες φορές, προσλαμβάνεται από τον οργανισμό μας με τη μορφή εγχύματος, μπορεί όμως να αγοραστεί τόσο σε μορφή κάψουλας όσο και σε μορφή βάμματος. Συχνά, προστίθεται στις θεραπείες των ιώσεων και των κρυωμάτων, όταν προορίζονται να χορηγηθούν κατά τη διάρκεια της νύχτας, για εξομάλυνση του ύπνου και ταχύτητα στην ανάρρωση.

Πρόσφατες έρευνες μάλιστα έδειξαν ότι η πρόσληψη 300 – 900mg βαλεριάνας πριν κοιμηθούμε, μπορεί να βελτιώσει αισθητά την ποιότητα του ύπνου μας.

Είναι σχετικά ασφαλής, όταν λαμβάνεται για μικρά χρονικά διαστήματα, ενώ παρενέργειες όπως η ζαλάδα δεν είναι πολύ συχνές και εμφανίζονται σε μικρό ποσοστό χρηστών.

Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου αναφορές για το προφίλ ασφαλείας της βαλεριάνας, όταν πρόκειται για μακροχρόνιες θεραπείες, ωστόσο, αυτό που ενδείκνυται γενικά, όπως και με άλλα βότανα, είναι να συμβουλευόμαστε το γιατρό μας πριν τη χρήση της, ειδικότερα αν εγκυμονούμε ή θηλάζουμε.

2. Με μαγνήσιο

Το μαγνήσιο είναι ένα φυσικό μεταλλικό στοιχείο που υποβοηθά εκατοντάδες διεργασίες μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό. Είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και την επαρκή λειτουργία του εγκεφάλου, ενώ γίνονται αναφορές στην ηρεμιστική επίδραση που μπορεί να έχει στο μυαλό και στο σώμα, βελτιώνοντας τον ύπνο.

Οι έρευνες αποδίδουν στο μαγνήσιο χαλαρωτικές ιδιότητες, οι οποίες μπορεί να οφείλονται στις αλληλεπιδράσεις που κάνει με τη μελατονίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει τον κιρκαδιανό μας ρυθμό.

Πιστεύεται επίσης ότι το μαγνήσιο βοηθά να αυξηθούν τα επίπεδα του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA), το οποίο λειτουργεί σαν διαβιβαστής  στον εγκέφαλο και προάγει το αίσθημα χαλάρωσης. 

Το 2012, κατά τη διάρκεια μιας μελέτης, χορηγήθηκαν σε 64 συμμετέχοντες 500 mg ενός συμπληρώματος placebo και ενός πραγματικού συμπληρώματος μαγνησίου, κάθε μέρα, για 8 εβδομάδες. 

Στο τέλος της έρευνας, αυτοί που είχαν πάρει μαγνήσιο ανέφεραν πως οι συνθήκες του ύπνου τους είχαν βελτιωθεί. Όταν μάλιστα εξετάστηκαν, βρέθηκαν οι ορμόνες μελατονίνη και ρενίνη (αλλιώς και νεφρίνη) στο αίμα τους. Και οι δύο αυτές ορμόνες συμβάλλουν στη ρύθμιση του ύπνου.

Σε μία μικρότερη μελέτη που διεξήχθη, οι συμμετέχοντες έλαβαν ένα συμπλήρωμα που περιείχε 225mg μαγνησίου, 5mg μελατονίνης και 11.24 mg ψευδαργύρου.

Για ακόμα μια φορά οι χρήστες ανέφεραν καλυτέρευση στην ποιότητα και την ποσότητα του ύπνου τους.

Ωστόσο, θα πρέπει να σημειώσουμε πως, στις έρευνες αυτές, οι συμμετέχοντες ήταν ηλικιωμένοι, οι οποίοι μπορεί να είχαν έλλειψη μαγνησίου λόγω ηλικίας.

Αυτό, από τη μία πλευρά, επιβεβαιώνει ότι τα άτομα με χαμηλά επίπεδα μαγνησίου έχουν αυξημένη πιθανότητα να εκδηλώσουν προβλήματα αϋπνίας, από την άλλη όμως, δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα του μαγνησίου σε υγιείς ενήλικες που ακολουθούν μια ισορροπημένη και υγιή διατροφή και που, παρόλα αυτά, πάσχουν από αϋπνία.

3. Θεραπεία Με CBD (κανναβιδιόλη)

Η CBD (κανναβιδιόλη) που περιέχεται στο φυτό της κάνναβης έχει πλέον την αποδεδειγμένη ικανότητα να μειώνει το άγχος και το στρες. Επιστημονικά στοιχεία έχουν ωθήσει όλο και περισσότερους ερευνητές να ενδιαφέρονται για τη χρήση της κανναβιδιόλης στη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου. Τα τελευταία χρόνια προέκυψε, μεταξύ πολλών άλλων γεγονότων, ότι η CBD συμβάλλει στη μείωση των διαταραχών της φάσης ύπνου REM και στους ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο του Parkinson.

Αποτελέσματα όπως τα παραπάνω, έδωσαν το έναυσμα στον κόσμο των ερευνητών να διευρύνουν ολοένα και περισσότερο τις έρευνες σχετικά με το ρόλο που μπορεί να έχει η κανναβιδιόλη CBD ενώ κοιμόμαστε.

CBD, άγχος και ύπνος. Η Έρευνα μέχρι τώρα

Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές έρευνες, η επίδραση της κανναβιδιόλης (CBD) στον ύπνο, εξαρτάται από την ποσότητα της δόσης που θα χορηγηθεί. 

Η ανασκόπηση όλων των προκαταρκτικών ερευνών για την κάνναβη και την αϋπνία υποδεικνύει ότι η κανναβιδιόλη (CBD) μπορεί να έχει θεραπευτική δυναμική για τη θεραπεία της αϋπνίας. Η τετραϋδροκανναβινόλη (THC), από την άλλη πλευρά, είναι στην πραγματικότητα ικανή να μειώσει την λανθάνουσα κατάσταση του ύπνου, αλλά μπορεί επίσης μακροπρόθεσμα, να θέσει σε κίνδυνο την ποιότητα του ύπνου.

Συγκεκριμένα, οι μελέτες αποκαλύπτουν το εξής πολύ ενδιαφέρον: Μικρές δόσεις μπορεί να έχουν διεγερτικό αποτέλεσμα, ενώ μεγαλύτερες δόσεις μπορεί να προκαλέσουν νάρκωση.

Μία έρευνα που εστίασε σε ασθενείς με αϋπνία ανακάλυψε ότι 160mg ημερήσιας δόσης ελαίου κανναβιδιόλης CBD τους βοήθησε να αυξήσουν το σύνολο  των ωρών του ύπνου τους, την ίδια στιγμή που μείωσε τις φορές που ξύπνησαν κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Το 2019, σε μία συγκριτική έρευνα μεταξύ δύο κλινικών κάνναβης βρήκαν πως τόσο στους ασθενείς με λανθάνοντα προβλήματα ύπνου όσο και σε ασθενείς που δεν είχαν αϋπνία, μειώθηκε ο χρόνος μέχρι να τους πάρει ο ύπνος.

Επιπλέον, βρέθηκε ότι η χρήση ελαίου CBD ως συμπλήρωμα θα μπορούσε να βελτιώσει τα συμπτώματα της αϋπνίας, βοηθώντας τους χρήστες να κοιμηθούν και να αυξήσουν την περίοδο NREM (non-rapid eye movement) του ύπνου τους.

Σημαντικό επίσης να τονιστεί πως η χρήση ανθών κάνναβης με μεγάλη περιεκτικότητα σε CBD σε συνδυασμό με τη λήψη ελαίου CBD ή/και τερπενίων πριν τον ύπνο έδειξε θεαματικά αποτελέσματα σε μεγάλο αριθμό χρηστών.

Παρόλα αυτά, η μακροχρόνια χρήση της κανναβιδιόλης ελαίου CBD για την αντιμετώπιση της αϋπνίας,  μπορεί δυνητικά να επαναφέρει τα ενοχλητικά συμπτώματα, όταν ο χρήστης αποφασίσει να διακόψει τη δόση του “θεραπευτικού του παραθύρου”. Έτσι προτείνετε ή μικρή αποχή για μικρά χρονικά διαστήματα ανάμεσα στην συνεχόμενη χρήση.

Μεγάλο μέρος της έρευνας για την CBD, το άγχος και τον ύπνο έχει επισημάνει ότι πολλοί ασθενείς δεν παρατηρούν άμεση διαφορά. Η μελέτη του 2019 σημείωσε ότι χρειάστηκε περίπου ένας μήνας συστημικής προσέγγισης έτσι ώστε οι ασθενής να δουν διαφορά στον ύπνο τους.

Να είστε υπομονετικοί, να καταγράφετε αναλυτικά τη δοσολογία που λαμβάνεται, να παραμένετε σταθεροί και να γυρίζετε στην αμέσως μικρότερη δοσολογία σας αφότου δείτε τα επιθυμητά αποτελέσματα. 

Η περαιτέρω ελεγχόμενη και διαχρονική έρευνα είναι θεμελιώδης προκειμένου να βελτιωθεί η κατανόηση της έρευνας και των κλινικών επιπτώσεων της.

Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική

Κάθε οργανισμός δε διέπεται μόνο από γενικούς κανόνες, αλλά και από εντελώς εξειδικευμένους τρόπους αντίδρασης σε ένα ερέθισμα και αυτό ισχύει για κάθε σύμπτωμα, όπως και για κάθε φαρμακευτική αγωγή, συμβατική ή εναλλακτική.

Για αυτό το λόγο, και ιδιαίτερα όσον αφορά τη χρόνια αϋπνία, το πρώτο πράγμα που ενδείκνυται είναι μία επαφή με το γιατρό μας, έτσι ώστε να βρούμε το θεραπευτικό πλάνο που ταιριάζει καλύτερα στην περίπτωσή μας.

Η κάνναβη αποδεικνύεται καθημερινά ολοένα και περισσότερο ότι είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος μας στη βελτίωση της ποιότητας της νυχτερινής μας ανάπαυσης. Σημαντικό, όπως πάντα, είναι η κατανάλωση ποιοτικών προϊόντων κάνναβης, πιστοποιημένων και παραγόμενων με φυσικό τρόπο.

Χρειάζεστε βοήθεια; Θα θέλατε να μάθετε περισσότερα για τον κόσμο της ιατρικής κάνναβης και της CBD; Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο [email protected] ή μέσα από τα κοινωνικά μας δίκτυα ή στη γραμμή εξυπηρέτησης μας στο 211 4010715.

Βρείτε μας στο Facebook | Instagram